در مقاله های قبل در بخش‌های مختلف اشاراتی به لزوم و اهمیت حضور و رابطه انسان با طبیعت داشتیم. در این مقاله می‌خواهیم بطور خاص این مهم را در رشد و پرورش استعدادهای کودکان بررسی کنیم.
کودکی، مهمترین دوره شکل‌گیری استعدادها و شخصیت
اهمیت دوران کودکی در رشد و شکل‌گیری پایه‌های بنیادین شخصیت و استعدادهای ما بر کسی پوشیده نیست. پس هر سرمایه‌گذاری در این دوره از زندگی حساس‌ترین، مهمترین و پربازده‌ترین سرمایه‌گذاری در طول زندگی انسان خواهد بود. محیط زندگی کودکان هم یکی از فاکتورهای بسیار مهم و تاثیرگذار در رشد و پرورش است. تعامل با هر محیط به شکل‌های مختلفی تاثیرات فیزیکی و غیر فیزیکی (شخصیتی، خلاقیت و …) بر جای می‌گذارد.
«هر روزه تعداد بیشتری کودک در ارتباط کمتری با طبیعت قرار می‌گیرند و این تاثیر بسیار زیادی بر روی سلامت و رشد کودکان در پی دارد.»
در اوایل دهه ۱۹۸۰، یک بیولوژیست از دانشگاه هاروارد به نام ادوارد ویلسون یک تئوری بنام «بیوفیلیا» را به این مضمون ارائه داد: “انسان‌ها بطور غریزی، به سمت محیط طبیعی گرایش دارند.” پدر و مادرهای قرن ۲۱ امی ممکن است که این تئوری را با توجه به رشد طبیعی فرزندانشان و گرایش به نشستن روی یک کاناپه و چشم دوختن به یک صفحه نمایش در مقابل بازی کردن بیرون، مورد سوال قرار دهند.
با این وجود ترس و نگرانی عمومی در مورد کودکانی که اوقات زیادی را درون خانه سپری می‌کنند آنقدر شدت گرفته که به این موضوع نام مشخصی اطلاق شده است: اختلال کمبود طبیعت!
چرا طبیعت؟
طبیعت بخاطر داشتن محیطی وسیع و بی‌انتها، رمز و رازهای بی‌شمار، زیبایی‌های بی‌نظیر و پدیده‌های هیجان انگیز و چالش برانگیز بستری بسیار مستعد و پربار برای رشد و پرورش کودکان است که ذهنی جستجوگر، خستگی‌ناپذیر و یادگیرنده دارند. همچنین قرار گرفتن در محیط سلامت طبیعت تضمین کننده فعالیت و تحرک بدنی و در نتیجه حصول سلامت جسمی کودکان است. به عقیده من فراهم آوردن چنین محیطی بصورت مصنوعی در هیچ آزمایشگاه، خانه و یا مدرسه‌ای آنگونه که طبیعت در لبریز کردن ذوق و قریحه و استعداد کودکان تواناست، ممکن نیست.
و جالب اینکه همه این موارد را طبیعت بدون صرف هزینه هنگفت و بصورت رایگان در اختیار قرار می‌دهد. مطالعات نشان داده که قرار گرفتن در چنین محیطی قدرت تحلیل کودکان را افزایش می‌دهد، حواس پنجگانه آنها را درگیر و تقویت میکند و ذهن کودکان را پرسشگر و پاسخ‌یاب پرورش می‌دهد و همچنین به تقویت اعتماد بنفس،شهامت و استقلال کودکان کمک بسیار زیادی میکند. جالب است بدانید قرار گرفتن در طبیعت استرس و اضطراب را کاهش داده و تمرکز را افزایش می‌دهد.
در طرف دیگر…
از طرف مقابل زندگی در محیط بسته شهری، ارتباط کم با طبیعت، محدود شدن سرگرمی کودکان به ابزارهای دیجیتال، رشد و پرورش در چاردیواری های بسته با افق دید کم و … اثرات مضر بسیار زیادی از جمله استرس، کم تحرکی، رکود خلاقیت، تضعیف حواس و … در پی دارد. اگر از من بپرسید می‌گویم بزرگ کردن یک کودک در یک آپارتمان در محیط شهری مثل نگهداری از یک درخت بلوط در اتاق خوابتان است!
راهکار افزایش رابطه کودکانمان با طبیعت چیست؟
در اینجا بصورت لیست‌وار به چند راهکار اشاره میکنیم:
• رفتن به طبیعت را بصورت یک تفریح مشترک اجرا کنید
• از کارهای کوچک شروع کنید: باغچه، پارک، حیاط با سبزه …
• رفتن به اردوی طبیعت
• استفاده از تکنولوژی را برای مدتی تعلیق کنید (تلویزیون، کامپیوتر، بازی‌های کامپیوتری، مبایل …)
• زمانی را برای رفتن به طبیعت برنامه ریزی کنید
• …
در یک کلام
اضافه کردن طبیعت به زندگی کودکان ما می تواند خلاقیت و هشیاری آنها را افزایش دهد و می تواند به آنها کمک کند تا بهتر تمرکز کنند و از نظر جسمی سلامت داشته باشند. با ایجاد فعالیت هایی در فضای باز با فرزندان خود، که ما و همچنین آنها لذت می‌برند، می‌توانیم ارزش نهادن و احترام به مادر زمین را به فرزندان انتقال دهیم. همزمان با این کار، ما می توانیم راهی برای خانواده خود برای صرف وقت با هم داشته باشیم که اتصال و ارتباط ما را به یکدیگر افزایش می دهد.
ممکن است مطالب زیر را دوست داشته باشید
تله‌ی نتیجه گرایی
تغییرات بزرگ با گام های کوچک
»
زندگـــی زیبـاســـت چشمـی بـاز کـن
گردشـــی در کوچــه باغ راز کن
هر که عشقش در تماشا نقش بست
عینک بد بینی خود را شکسـت
زنــدگــی موسـیـقـی گنـجشـکهاست
زندگی باغ تماشـــای خداســت
گـــر تـــو را نــور یـقیــــن پیــــــدا شود
می تواند زشــت هم زیبا شــود